Mô tả
Đây là một loài dây leo, đa niên, lá có lông tơ. Cây xuất phát từ vùng nhiệt đới châu Nam Mỹ có mặt ở các nước Suriname, Venezuela, Bolivia, Colombia, Ecuador, Peru và tây bắc Brasil. P volubilis cũng có mặt trên chuỗi hải đảo Hứng Gió (tiếng Anh: Windward Islands) thuộc biển Caribe.[3] Ngày nay P volubilis được canh tác quy mô ở nhiều nơi như Đông Nam Á, nhất là Thái Lan. Tại Việt Nam sachi đã được trồng trên Tây Nguyên (2015),[2] và Hòa Bình (2017), đến năm 2018 thì đạt 1500 hecta kể cả Bình Thuận, Điện Biên.[4]
Trong vùng bản địa nhiệt đới rừng mưa Amazon đất trũng dân địa phương đã canh tác cây này mấy thế kỷ qua. Ở trên cao độ 1.700 m (5.500 ft) thì cây vẫn mọc được miễn là vũ lượng đủ và đất dễ thoát nước. Cây quen với thổ nhưỡng đất chua và đất bồi ven sông. Cây giỏi chịu hạn.[2]
Dây P volubilis có thể mọc vươn cao tới 2 mét (6' 6"), lá hình tim, rìa có răng cưa, mọc so le. Lá dài 10–12 cm (4"-4,7"), rộng 8–10 cm (3,1-3,9"), cuống khoảng 2–6 cm (0,8-2,3"). Khi mới nảy mầm, hai lá mầm mọc hở, tương tự như cây hạnh. Bao bọc lá mầm lớp màng màu trắng nhạt. Cây mọc nhanh, nếu không muốn bò thì đóng giàn để dây leo,[5] chỉ năm (5) tháng tuổi thì trổ hoa, tám (8) tháng thì thành hột. Hoa đực nhỏ li ti màu trắng mọc thành chùm dài. Hoa cái mọc ở cuống chùm. Vùng nhiệt đới P volubilis ra hoa quanh năm.
Trái là dạng quả nang đường kính 3–5 cm phân thành 4 tới 7 múi, gọi là thùy. Mỗi thùy có hột hình bầu dục màu nâu sẫm, đường kính 1,5–2 cm, nặng 45-100 gram. Khi non màu xanh lục đến khi chín thì ngả màu nâu rồi đen khi già. Trái có thịt mềm và nhão màu đen trông không hấp dẫn mà cũng không ăn được. Muốn thu hoạch thay vì hái khi chín, người ta nguyên trái trên cây cho khô hẳn mới hái về. Khi hai năm tuổi thì năng suất lên đến hàng trăm trái, cung cấp 400-500 hột mỗi năm mấy kỳ. Hột tươi không ăn được, nhưng bóc vỏ rồi đem rang lên thì ăn ngon.
Thành phần
Hạt inchi chứa nhiều protein (27%) và dầu (35 - 60%). Dầu chứa nhiều các axit béo thiết yếu như axit omega-3 linolenic (≈45-53% tổng hàm lượng chất béo) và axit omega-6 linoleic (≈34-39% tổng hàm lượng chất béo), cũng như axit omega-9 không thiết yếu (≈6-10% tổng hàm lượng chất béo).[6] hạt sachi cũng có chứa nhiều vitamin E,A các khoáng chất như kali,magie,canxi, chất xơ cùng nhiều chất chống oxi hoá khác. nó còn cung cấp 1 lương calo tương đối đáp ứng nhu cầu hoạt động, tập luyện. 28g hạt này sẽ bổ siung cho bạn khaongr 170 calo
Công dụng
10 lợi ích từ hạt sachi
1. Cholesterol - Sacha Inchi làm giảm LDL và tăng HDL cholesterol.
2. Giảm bớt căng thẳng
Trong hat sachi có chứa một số lượng tốt của tryptophan, một tiền chất serotonin. Serotonin là một loại hormone cảm giác tốt và dẫn truyền thần kinh giúp chúng ta đối phó với sự căng thẳng. Các omega 3 cũng làm giảm viêm trong não,
3. Giảm Cân
Nồng độ serotonin cao hơn, nhờ tryptophan, cũng điều chỉnh sự thèm ăn nên không có được cảm giác thèm ăn, ăn quá nhiều, hay ăn vặt nhiều hơn chúng ta cần.
4. Giảm viêm não tăng cường trí nhớ
Chúng ta cần nhiều chất béo lành mạnh để tiếp tế cho các tế bào và liên tục chống lại chứng viêm. Viêm trong não có thể gây trầm cảm, mệt mỏi, các vấn đề bộ nhớ và phản ứng quá mức đối với cơn đau.
5. Sacha Inchi cải thiện lưu thông trong khi làm giảm huyết áp, cholesterol, và viêm khắp cơ thể.
6. giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường
Omega 3 giúp lượng đường trong tầm kiểm soát. Nhiều bác sĩ và các nhà nghiên cứu cho rằng omega 3 có thể làm giảm sức đề kháng insulin ở những người có bệnh tiểu đường. Omega 3 cũng làm giảm nồng độ chất béo trung tính mà thường cao ở bệnh nhân tiểu đường.
7 giúp cơ thể hấp thụ canxi
Hàm lượng Omega 3 có trong hạt sachi rất cao và cao nhất trong các loại hạt. Giúp cơ thể hấp thụ canxi, cải thiện mật độ xương, chặn đứng việc một số sự suy thoái xảy ra khi chúng ta già.
8. Cải thiệt thị lực cho mắt.
Các vitamin E, vitamin A, và omega trong sacha Inchi có thể cải thiện thị lực và duy trì sức khỏe mắt. Giống như não, mắt dựa vào một số lượng tốt của chất béo, và dễ bị tổn thương viêm, đặc biệt là khi chúng ta già.
9. Giảm bớt đau khớp và viêm khớp dạng thấp
Các chất chống viêm của sacha Inchi có thể làm cho nó một bổ sung tốt để giảm bớt đau khớp và viêm khớp dạng thấp. Xem xét kết hợp dầu Inchi sacha với gừng cho lợi ích nhiều hơn.
10. Nuôi dưỡng tóc và làm đẹp da
Omega 3 axit béo rất cần thiết cho mái tóc khỏe mạnh và làn da, giữ cho làn da đàn hồi, bảo vệ chống lại ánh nắng mặt trời.
Ăn bao nhiêu hạt sachi mỗi ngày?
Theo chuyên gia dinh dưỡng, khuyên mỗi ngày chỉ cần nạp vào cơ thể từ 7 đến 9 hạt rang là đã đủ cung cấp cho cơ thể đầy đủ dinh dưỡng.
Điều kiện bảo quản
Theo hướng dẫn của nhà sản xuất
